blog

Versiertruc

“Ik kan iedereen versieren”, zei hij. Ik knikte. Niet omdat ik hem zo aantrekkelijk vond – dat vond ik niet en ik zag hem als een vriend – maar omdat ik wist wat hij bedoelde.
“Je kent het trucje”, antwoordde ik, “want dat is het: een trucje.” Nu was het zijn beurt om te knikken.
Onze collega’s keken ons niet-begrijpend aan, aan de overkant van de tafel tijdens onze vrijdagmiddagborrel. Hij vroeg me consent om het trucje met mij te demonstreren en ik stemde toe.

Eerst begon hij met het geven van complimentjes aan mij en ondertussen keek hij me diep in de ogen, legde af en toe zijn hand op die van mij of streek mijn haar achter mijn oren. Geen handen op billen, dijen, borsten of andere plekken die verboden terrein waren. Geïnteresseerd luisterde hij naar wat ik te zeggen had en gaf me bewonderende blikken, alsof hij wilde zeggen: wauw, ieder woord uit jouw mond is poëtisch mooi en onmenselijk intelligent tegelijk. Ik wist wat er gebeurde – dat hij een toneelstukje opvoerde – en tóch, mijn ego werd gestreeld en ik voelde ergens toch een klein soort van kriebeltje in mijn buik.

“Zagen jullie wat ik deed?”, onderbrak hij ons moment abrupt en hij draaide zich weer om naar onze collega’s. Ze keken me vragend aan.
“Het is superstom, maar het werkt wel”, gaf ik toe, nog steeds verbaasd over de lichte kriebel in mijn buik voor een man die ik eigenlijk helemaal niet op die manier zag. Gehaast zei ik erachteraan: “Wat overigens niet betekent dat ik erop in zou gaan, want mijn ratio wéét dat het een trucje is. Maar dat geldt natuurlijk niet voor iedereen…”

Zien en gezien worden

En dat is een belangrijk punt: dat geldt niet voor iedereen. Het geldt zeker niet voor onzekere jongeren, die op zoek zijn naar bevestiging. Die dat niet krijgen van leeftijdsgenoten, terwijl ze zo hunkeren naar aandacht, liefde; ze willen gezien worden. Een kwetsbare doelgroep. En dan is daar ineens die volwassen man. Charmant, zelfverzekerd, volwassen, aardig. Zij zien niet dat ook hij onzeker is. Ongelukkig is. Bevestiging zoekt. Iets tekort komt. Of op zoek is naar een avontuurtje. Het enige dat ze zien, is dat hij hén ziet. Hij is geïnteresseerd, luistert, bewondert, bevestigt. Hij geeft ze dat wat ze zoeken. Alleen het probleem is: hij meent er geen zak van. Het is een trucje. Een trucje om zijn eigen ego te strelen of om te krijgen wat hij wil. En dat is niet fraai. Het is misbruik: misbruik maken van de naïeve onschuld die jonge mensen nog hebben, omdat ze nog niet beschadigd zijn door de verdorvenheid van slechte bedoelingen.

Wat ze ook niet zien, is de jongen achter deze man. De man die als student nog weg kwam met brutale seksistische grapjes en flirterige aanrakingen. Maar hij denkt dat ze die wel zien, want hij voelt zich nog steeds die jongen. Hij is toch nog net zo grappig en nog net zo charmant? Net zoals zijn vrienden, vindt hij nog steeds jonge vrouwen de mooiste vrouwen van de wereld. Hij snapt dan ook niet dat mensen aanstoot nemen aan uitspraken als ‘Alexia is de lekkerste van de drie prinsessen‘; hij is toch nog steeds een jonge, studentikoze vent? Houd eens een enquête op een middelbare school, zou ik zeggen, en schrik niet van de resultaten.

Oprecht verbaasd

In de perikelen rondom The Voice en Marc Overmars, maar ook in eerdere #metoo toestanden, roepen de (vermeende) daders dan ook om het hardst dat er géén sprake is geweest van grensoverschrijdend gedrag; ze waren er echt van overtuigd dat de ander er oké mee was. Want ja, dat meisje, dat lachte blozend. En die jongen, die zei geen nee. En hallo, die ene, die appte zelf toch ook terug met hartjes en kusjes? Dus er waren ongetwijfeld gevoelens in het spel. Want hallo, ik ben dus nog een jonge, brutale en vooral aantrekkelijke gast. Geen misbruik, maar verlangens van beide kanten. Toch?

Nou nee. Hun oprechte verbazing zouden ze moeten koppelen aan hun onoprechte gedrag. Die jongeren zijn niet verliefd op die ouwe lullen; ze zijn verliefd op het gevoel dat hij ze geeft. Op het gevoel van verliefdheid. Geliefd zijn. En dus pikken ze meer dan ze eigenlijk zouden willen: uit angst, dat hij ophoudt met bewonderen, met liefde geven. Uit loyaliteit, want hij is zo lief voor ze. Uit onzekerheid: hoort dit er niet gewoon bij? Ze verwarren verliefdheid met een trucje. En een trucje: dat is gewoon bedonderen. Dat is grensoverschrijdend. Dat is misbruik. Waar die hand ook ligt.

Campagneversplintering

“Divided we will fail, united we can build.” Deze woorden van kindervredesprijswinnaar Baruani Ndume – wellicht losjes gebaseerd op de ‘United we can stand, divided we will fall’ van John Dickinson – klonken deze week in mijn hoofd toen ik door LinkedIn scrollde. De afgelopen dagen had dit sociale netwerkplatform er ineens (tijdelijk) honderden Peters bij. Het waren vrouwen die deelnamen aan de campagne ‘Mijn naam is Peter’ van BrandedU en WOMEN Inc., om aandacht te vragen voor het feit dat er meer mannen met de naam Peter CEO zijn in Nederland dan vrouwen.  
Naast alle Peters, zag ik ook een hoop vrouwen die bewust hun eigen naam hielden en mannen opriepen hun naam te veranderen in Petra (of Petruschka, zoals prins Constantijn deed) en zag ik Petres voorbij komen. Campagneversplintering, noem ik dat. 

Mijn naam was deze week ook Peter.

Inhakers

Het is logisch en niet tegen te houden dat anderen inhaken op jouw campagne; de aandacht is er immers al. Sterker nog: als dat inhaken op een manier gedaan wordt dat het meer aandacht genereert voor jouw boodschap, werkt het vaak alleen maar versterkend. Maar de toon die ik soms zie bij bepaalde ‘inhakers’, vind ik kwalijk. Zo had de campagne volgens criticasters bijvoorbeeld gericht moeten zijn op mannen; laat die maar in actie komen. De initiatiefnemers zouden aandacht moeten besteden aan het probleem van racisme op de werkvloer/aan de bestuurstafel, in plaats van aan vrouwen.  

En hoewel het mooi is dat het iets oproept in de samenleving, voelt het ook als een aanval op het initiatief. Neem het laatstgenoemde voorbeeld, waarbij gezegd wordt dat racisme een groter probleem is dan het glazen plafond voor vrouwen. Kunnen die dingen niet naast elkaar bestaan? Het is toch niet zo dat als je bij de psycholoog binnen loopt voor bindingsangst omdat je moeder je als kind in de steek gelaten heeft, dat de therapeut dan zegt: “Er zijn ook mensen die seksueel misbruikt zijn als kind, dus vind jezelf niet zo zielig.” 

Het is toch niet zo dat als je bij de psycholoog komt voor bindingsangst dat de therapeut dan zegt: “Er zijn ook mensen die seksueel misbruikt zijn als kind.”

Nuance is niet altijd beter

Hetzelfde geldt voor woorden als ‘doe op je eigen manier mee aan deze campagne’: hoewel ze overkomen als een steun in de rug, impliceren ze toch dat je niet helemaal achter de campagne staat. En ik vraag me dan af: is het punt dat jij wil maken echt belangrijker dan de uitgedragen boodschap? Voegt jouw nuance iets toe of doet het juist af aan het gemaakte statement? Het is net als politiek: je hoeft het niet 100% eens te zijn met een politieke partij om je daarbij aan te sluiten. Ik kan me namelijk niet voorstellen dat als de campagne iets met je doet, dat je het dan geen goede campagne vindt. Wat verder ook jouw waarden zijn. Of dat je niet kan sympathiseren met de organisatie erachter en hún missie, ookal is die voor jou niet het belangrijkste op dit moment. 

Verbind en heers

Er zijn veel problemen die gefixt moeten worden in onze samenleving. Laat je inspireren door deze actie en lanceer vervolgens zelf een goede campagne die jóuw boodschap onder de dacht brengt. Als je dat goed doet, versterk je elkaars boodschap, in plaats van dat je ‘m versplintert. Strijd samen, niet tegen elkaar. Bagatelliseer het ene probleem niet, omdat het andere wellicht groter is. Kaap geen campagne (of nog erger: haal ‘m niet neer), om jouw eigen boodschap te verkondigen. Het krachtige van deze campagne is wat mij betreft juist dat vrouwen als één front opstaan. Samen. Dus mijn boodschap is: verbind. Unite. Build.

Mijn naam is Peter

Dat er meer mannen dan vrouwen in een bestuurlijke functie zitten, daar kijken we al niet meer van op. Dat het percentage vrouwen dat CEO is minder dan 5 procent is, doet wel wat wenkbrauwen optrekken. Maar het feit dat er in Nederland meer mannen met de naam Peter directeur zijn van een bedrijf dan vrouwen überhaupt, zorgt voor veel open monden. Het is duidelijk: move over, Peter. (In Amerika geldt hetzelfde probleem, maar dan met John. Daar is de naam Peter niet zo populair, zo blijkt.)

Tijd voor actie

Hoe zorgwekkend en bizar cijfers zijn; toch blijven ze vaak niet hangen. Sterker nog: hoe extremer de cijfers, hoe abstracter het voor ons wordt om door te laten dringen. Eén vluchteling die is verdronken grijpt ons bij de keel, maar van honderden drenkelingen krijgen we geen kippenvel meer. Dus hoe creëer je bewustwording rondom deze cijfers van ongelijkheid die blijven hangen? Een ludieke actie, die tegelijkertijd een subtiel protest is, zo dacht WOMEN Inc., een belangenorganisatie die zich inzet voor emancipatie in Nederland.

Mijn naam is Peter

Ze roepen vrouwen op om voor een week lang hun voornaam op LinkedIn te vervangen door de naam ‘Peter’. Het is grappig, het is onschuldig, het is opvallend, maar het is ook een statement. De keuze voor het medium LinkedIn is een logische en daarom een sterke: dit is hét business social network – een dergelijke actie op Twitter zou veel minder impact hebben.

Het andere sterke aan deze campagne is, dat het ook laat zien hoeveel vrouwen dit belangrijk vinden – al zullen ze niet allemaal hun naam veranderen, ze zullen wel andere vrouwen die dit doen supporten. Het verenigt, het verbindt en het laat zien: we staan voor verandering.

Lange adem

Nu denk je misschien: maar er verandert toch niets met deze actie? Het probleem met verandering is: dat bewerkstellig je niet in een dag. Verandering heeft tijd nodig en soms gaan daar generaties overheen. Mensen houden niet van verandering, houden vast aan wat ze gewend zijn – zeker als het gaat om overtuigingen en denkbeelden. Cultuurverandering vraagt om verschillende communicatiestrategieën. Om uitleg waarom het een probleem is. Laten zien wat de voordelen zijn van deze verandering (en de nadelen van doorgaan op de huidige voet). Om het wegnemen van bezwaren en creëren van mogelijkheden. En ga zo maar door.

Maar het begint allemaal bij bewustwording: de campagne van vandaag, het maken van een statement. Aandacht vragen voor het probleem, het vergroten van de achterban, je stem laten horen. Een zaadje planten voor de echte verandering. Voor de tijd van bestuurstafels vol Petra’s.

Myrthe Geerts is communicatieadviseur, tekstschrijver, content creative en concept strateeg en het gezicht achter Mentionable. Door beroepsdeformatie denkt ze heel de dag door na over vragen als: waarom zegt iemand dit op deze manier en in deze vorm? Ze houdt van lezen, fotografie, creatief bezig zijn en het lezen van ‘Moderne manieren’ van columnist Beatrijs Smulders.