“Water is voor de kikkers*”, zei de oma van mijn vriend wanneer ik wilde proosten met mijn glaasje kraanwater, waarmee ze duidelijk maakte dat mijn lievelingsdrankje te ordinair was om mee te klinken. Ik kon het gemeentepils, ganzenwijn of eendenbier noemen, maar zolang er geen alcohol in zat, was het niet toostwaardig. Gelukkig ben ik niet gevoelig voor groepsdruk. Anno 2024 vind ik het eigenlijk heel raar dat ik me moet verantwoorden over waarom ik niet drink. Ik bedoel, de Britse psychofarmacoloog David Nutt stelt niet voor niets: “Als alcohol vandaag werd uitgevonden, zou het in alle landen illegaal zijn.” Onderstaande voorbeelden en anekdotes uit het nieuws van de afgelopen week verklaren misschien wel waarom…

Alcohol maakt meer kapot

We weten het allemaal: don’t drink and drive. Want voor je het weet raak je een paaltje. Of een lantaarnpaal. En twee auto’s. En ram je een huis. Overdreven? Je zou het denken: toch deed een dronken automobilist in het Brabantse Dongen dit deze week. Verderop in Brabant probeerde een dronken Eindhovenaar op twee lekke banden naar huis te rijden. En zo raakten afgelopen week wel meer mensen hun rijbewijs kwijt doordat ze beschonken achter het stuur zaten. Tja, we roepen niet voor niets al sinds 1965: glaasje op? Laat je rijden! (Behalve als je het auto-brouwerij-syndroom hebt, dan geldt het ook als je een bordje koolhydraten op hebt!.)

Veilig geslachtsverkeer

Sinds kort kunnen we een nieuwe variant op die slogan van Veilig Verkeer Nederland maken: ‘Glaasje op? Laat je niet berijden!’ Sinds deze zomer kan het namelijk strafbaar zijn seks te hebben met iemand die dronken is. Je moet heel zeker weten dat iemand het écht wil. Het helpt daarbij als je zelf niet dronken bent, want dronkenschap is ook geen excuus meer (voor zover het dat was) voor het verkeerd interpreteren van signalen. Veilig geslachtsverkeer Nederland dus.

Een bittere nasmaak

Voor iedereen die nu zegt: “Vroeger was alles beter”, heeft het Nationaal Jenevermuseum een interessante expositie over alcohol en slavenhandel. Jenever werd namelijk ingezet als betaalmiddel in de slavenhandel in de Nederlandse koloniën en hoe het de koloniale legers bevoorraadde. “Hiermee doorbreekt de expositie het vaak romantische beeld van de jeneverhandel en legt het de verbanden bloot tussen de alcoholindustrie en koloniale onderdrukking.” Niet echt iets om trots op te zijn dus.

Slecht voorbeeld doet volgen

Van het verleden naar de toekomst: hoe gaan de komende generaties om met alcohol? We weten hoe slecht alcohol voor ons is, maar toch stoppen we er niet mee. Wat is dat voor voorbeeld voor onze kinderen? Welke boodschap geven we ze mee? De Alliantie Alcoholbeleid Nederland lanceerde daarom deze week de campagne: ‘Zien drinken, doet drinken‘, om bewustwording te creëren over de beeldvorming over drank die kinderen krijgen door het drinkgedrag van hun ouders en welk effect dat heeft. Het is namelijk bewezen dat kinderen en jongeren die hun ouders zien drinken, op jongere leeftijd alcohol gaan drinken, frequenter gaan drinken en vaker dronken zijn. Slecht voorbeeld doet dus volgen, maar goed voorbeeld volgens het gezegde ook… Toch maar proosten met water dus. 😉 (Net als mijn ouders deden.)

Zo dronken als een reiger

We hebben het gehad over vroeger, over de toekomst, over grote mensen en kleine mensen. Maar er is nóg een soort die net zo geïnteresseerd is in alcohol als wij mensen: dieren blijken vaker dronken dan gedacht. Hoe dat zit? “Ongeveer 100 miljoen jaar geleden begon ethanol veelvuldig voor te komen, toen bloeiende planten suikerrijke nectar en vruchten gingen produceren die door gist konden fermenteren. (…) Meestal bevat natuurlijk gefermenteerd fruit slechts 1 tot 2 procent alcohol per volume, maar in overrijpe palmvruchten in Panama zijn concentraties tot wel 10,2 procent gevonden.” Veel vragen roept dit bericht op, want wat voor invloed heeft alcohol op dieren, zijn ze zich ervan bewust en kunnen ze verslaafd raken? Maar vooral: zouden zij ook een kater hebben?

*Lang heb ik me afgevraagd waar deze uitspraak vandaan kwam. Tot ik Fred van Leer ooit op tv hoorde zeggen: “Water is voor de kikkers om in te n*ken.” Weten we dat ook weer.

Ik schrijf iedere week over een onderwerp dat me opviel in het nieuws. Deze week was dat alcohol. Wil je dat ik voor jouw medium schrijf? Neem dan contact op!